ห่วงคุมกำเนิด หรือ ห่วงยางอนามัย (Intrauterine device, IUD) เป็นอุปกรณ์ชนิดหนึ่งที่มีขนาดเล็กใช้ในการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ โดยจะใส่เข้าไปในโพรงมดลูก การคุมกำเนิดด้วยวิธีใส่ห่วงยางอนามัยก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่มีปลอดภัยและมีประสิทธิภาพดี ไม่ต้องกังวลเลยว่าการดูหนังโป๊ใหม่ฟินๆกับคู่รักแล้วอยากปล่อยในกับคู่รักจะเป็นปัญหา
ห่วงคุมกำเนิด หรือ ห่วงยางอนามัย (Intrauterine device, IUD) มีด้วยกัน 2 ชนิด คือ
1.ห่วงคุมกำเนิดชนิดไม่เคลือบสาร (Non-medicated (Inert) IUD)
1.1.เป็นห่วงยางอนามัยชนิดทึบแสงเพื่อให้สามารถหาเจอห่วงยางอนามัยได้ด้วยเครื่อง X-ray จะผลิตจากโพลีเอทิลีน (Polyethylene หรือ PE) ผสมกับแบเรียมซัลเฟต (Barium Sulfate หรือ BaSO4)
1.2.บางชนิดอาจทำมาจากสแตนเลสสตีล (Stainless Steel) ที่นิยมใช้กันในประเทศจีนแต่ในปัจจุบันไม่พบการใช้ถุงยางอนามัยชนิดนี้ในประเทศไทย
2.ห่วงคุมกำเนิดชนิดเคลือบสาร/ยา (Medicated IUD)
2.1.ห่วงคุมกำเนิดชนิดเคลือบทองแดง (Copper IUD) โดยผลิตขึ้นมาเพื่อให้ทองแดง (Copper IUD) เข้าไปสร้างการอักเสบในร่างกายที่ส่งผลเสียต่ออสุจิ (Sperm) และเซลล์ไข่ โดยจะสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 รูปแบบคือมัลติโหลด (Multiload) จะสามารถอยู่ได้นาน 3-5 ปี และ Copper T จะสามารถอยู่ได้นาน 5 ปี
2.2.ห่วงคุมกำเนิดชนิดเคลือบฮอร์โมน (Hormone-releasing IUD) ห่วงยางอนามัยชนิดนี้จะสามารถปล่อยโพรเจสติน (Progestins-releasing IUD) โดยเป็นยาคุมกำเนิดชนิดหนึ่งที่เคลือบอยู่ออกมาช่วยในการคุมกำเนิดได้ และสามารถอยู่ได้นานถึง 5 ปี
2.3.ห่วงคุมกำเนิดชนิดไม่มีโครง (Frameless IUD) โดยห่วงยางอนามัยชนิดนี้จะมีข้อเสียคือสามารถหลุดออกได้ง่าย ต้องอาศัยความชำนาญของแพทย์ในการใส่เข้าไป เช่น Gynefix มีทั้งชนิดที่เคลือบฮอร์โมนและเคลือบทองแดง
โดยกลไกของการทำงานหรือการออกฤทธิ์ของห่วงยางอนามัย เมื่อดูหนังโป๊ใหม่มีซัมติงกันอย่างเมามันและปล่อยในแล้ว จะทำให้เกิดการอักเสบภายในร่างกายจากสารแปลกปลอมที่เคลือบอยู่กับห่วงยางอนามัย ทำให้สารเหล่านี้เข้าไปขัดขวางการฝังตัวหรือการปฏิสนธิของตัวอ่อน โดยการทำให้เกิดพิษที่ส่งผลเสียต่ออสุจิ (Sperm) และเซลล์ไข่ และถ้าหากเป็นห่วงอนามัยชนิดหลั่งสารโปรเจสติน (progestin-releasing IUD) จะเพิ่มกลไกการเพิ่มความหนาของมูกเพื่อทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกของผู้หญิงบางลงทำให้ไม่พร้อมต่อการฝังตัวของตัวอ่อน และยังเป็นการขัดขวางการเคลื่อนที่ของอสุจิ (Sperm) อีกด้วย
ห่วงยางอนามัยชนิดนี้เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการการป้องกันการตั้งครรภ์ที่สูง มีความต้องการที่จะดูหนังโป๊ใหม่และมีเซ็กส์กับคู่รักอย่างสบายใจโดยไม่ต้องกังวลเรื่องการตั้งครรภ์อย่างน้อยเป็นระยะเวลา 1 ปี ต้องการหลีกเลี่ยงการคุมกำเนิดที่ต้องใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน มีความเสี่ยงต่ำในการติดโรคทางเพศสัมพันธ์ และต้องการจะกลับมามีลูกอีกครั้งหลังหยุดใช้ห่วงยางอนามัย
